Η επιχειρηματικότητα είναι ένα συνεχώς αυξανόμενο φαινόμενο: οι άνθρωποι αποφασίζουν να εισέλθουν ή να διαμορφώσουν ξανά την καριέρα τους ξεκινώντας από τη δική τους αρχική ιδέα, δημιουργώντας επιχειρήσεις για να ανταποκριθούν στην κρίση και την ανεργία
Ωστόσο, εδώ, τίθεται το πιο σημαντικό ζήτημα: πώς να μετατρέψετε την ιδέα σας σε επιτυχία;
Στην αρχή μιας σχέσης mentoring, είναι σημαντικό να έχετε μια ξεκάθαρη ιδέα για την επιχειρηματική ιδέα που πρόκειται να αναπτυχθεί. Οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να έχουν ένα σαφές και ισχυρό κίνητρο και οι μέντορες θα πρέπει να αναγνωρίζουν εάν αυτό είναι αρκετά ισχυρό ώστε να παραμένει σταθερό ακόμα και σε δύσκολες στιγμές.
Πρώτον, είναι απαραίτητο να αναλυθεί προσεκτικά ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει η ιδέα στην αγορά και να κατανοηθεί εάν ανταποκρίνεται πραγματικά σε μια ζήτηση των καταναλωτών. Αν δεν συμβαίνει αυτό, ίσως θα χρειαστεί αλλαγή κατεύθυνσης, χωρίς να ανάληψη περιττών ρίσκων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ίδια η ιδέα μπορεί να μην είναι αρκετή. Στην πραγματικότητα, είναι επίσης απαραίτητο να γνωρίζουμε πώς να πραγματοποιούμε μια σωστή και σε βάθος ανάλυση της αγοράς που μας αφορά και των στρατηγικών από τις οποίες θα ξεκινήσουμε. Η διαχείριση μιας νεοσύστατης επιχείρησης από το μηδέν είναι πολύ περίπλοκη και μια σχέση mentoring θα μπορούσε να βοηθήσει τους/τις νέους/ες επιχειρηματίες να εξοικειωθούν περισσότερο με την επιχειρηματική νοοτροπία.
Πως μπορούν οι μέντορες να βοηθήσουν στη μετατροπή μιας ιδέας σε επιχείρηση; Οι πρώτες ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν είναι αυτές που συνδέονται άμεσα με τον/την επιχειρηματία, τα κίνητρα και τις δεξιότητές του/της, την αρχική ιδέα και τη σκοπιμότητά της. Επομένως, ο/η μέντορας θα πρέπει να εστιάσει τις πρώτες συνεδρίες στον αυτό-στοχασμό του/της εκπαιδευόμενου/ης:
Τι δεξιότητες έχετε; Από πού πηγάζει το πάθος σας; Ποιος είναι ο τομέας εξειδίκευσής σας; Πόσο μπορείτε να επενδύσετε; Πόσο κεφάλαιο χρειάζεστε; Τι είδους τρόπο ζωής θέλετε να επιτύχετε; Νιώθετε έτοιμος/η να γίνετε επιχειρηματίας;
Έπειτα, ο/η μέντορας θα πρέπει να ενθαρρύνει την κατανόηση του θέματος που συνδέεται περισσότερο με το ίδιο το επιχειρηματικό εγχείρημα:
Από πού να αρχίσετε; Ποιες είναι οι πιο σημαντικές πτυχές που πρέπει να λάβετε υπόψη κατά την έναρξη μιας επιχείρησης; Ποιες δραστηριότητες πρέπει να ξεκινήσετε αμέσως για να κατανοήσετε εάν μια ιδέα θα μπορούσε να γίνει επιχείρηση;
Πριν ξεκινήσετε την επιχείρηση, είναι απαραίτητο να βοηθήσετε τους/τις εκπαιδευόμενους/ες να μελετήσουν και να καταλήξουν σε μια λεπτομερή και ολοκληρωμένη στρατηγική. Είναι μια θεμελιώδης προκαταρκτική διαδικασία για την επίτευξη της πλήρους υλοποίησης του στόχου των νέων επιχειρηματιών, ανεξάρτητα από το αν εκείνος/εκείνη κινείται στην ιδιωτική αγορά και όχι στον Τρίτο Τομέα.
Πως να υποστηρίξετε τους/τις εκπαιδευόμενους/ες:
Οι μέντορες πρέπει να υποστηρίξουν τους/τις εκπαιδευόμενους/ες στα παρακάτω:
- Προσδιορισμός των σκοπών. Δηλαδή, με σαφή και συνοπτική δήλωση των λόγων που ωθούν τον/την εκπαιδευόμενο-η/επιχειρηματία να αναλάβει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα.
- Στοχοθέτηση. Αποσκοπεί στην υλοποίηση των στόχων που προσδιορίστηκαν προηγουμένως. Πρέπει να ευθυγραμμίζονται με το πλαίσιο στο οποίο θα λάβει χώρα η δραστηριότητα.
- Ανάλυση του πλαισίου. Από την αγορά στους ανταγωνιστές. Ο/Η μέντορας βοηθά τον/την εκπαιδευόμενο/η να έχει μια ξεκάθαρη εικόνα για τη θάλασσα όπου πλέει.
- Μελέτη του κοινού-στόχου. Ποιο είναι αυτό? Πώς να το προσεγγίσετε;
- Ανάπτυξη μιας στρατηγική. Μέσω των στοιχείων που αποκτήθηκαν μέχρι τώρα.
- Ορισμός ενός χρονοδιαγράμματος. Σχετικά με τις διάφορες δραστηριότητες και τα στάδια ανάπτυξης, ο/η μέντορας θα πρέπει να έχει μια σαφή ιδέα και να δύναται να βοηθά εάν ο/η εκπαιδευόμενος/η δεν δίνει προτεραιότητα.
- Καθιέρωση ενεργειών παρακολούθησης. Για να μπορεί ο/η εκπαιδευόμενος/η να αξιολογεί συνεχώς την πρόοδο ή τα σφάλματα του εγχειρήματος.
- Περιγραφή του οικονομικού σχεδιασμού. Απαραίτητο για την επιτυχία του εγχειρήματος. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα και ο/η μέντορας θα πρέπει να αντιμετωπίσει προβλήματα εάν προκύψουν.
Τα βασικά στοιχεία που θα μάθει ο/η εκπαιδευόμενος/η χάρη στην υποστήριξη του/της μέντορα κατά την επιβεβαίωση της επιχειρηματικής ιδέας του/της θα τον/την συνοδεύουν για πάντα, γιατί είναι το μυστικό για την επίτευξη και τη διατήρηση της επιτυχίας, επομένως θα πρέπει να συνεχίσει την έρευνα αγοράς, να προσλάβει τους καλύτερους επαγγελματίες και να δημιουργήσει ένα προϊόν ή ανώτερη υπηρεσία σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές.
Συνολικά, ο/η μέντορας πρέπει να βοηθήσει τον/την εκπαιδευόμενο/η να γνωρίζει πώς να λαμβάνει σημαντικές αποφάσεις:
- Αναγνωρίζοντας προβλήματα
- Αξιολογώντας καταστάσεις και
- Αναλύοντας διαθέσιμες εναλλακτικές
- Παίρνοντας αποφάσεις αφού μελετηθούν οι πιθανές εναλλακτικές
- Αναλαμβάνοντας τη δέσμευση
- Εφαρμόζοντας την απόφαση όντας συμμορφωμένοι/ες με αυτή
Ο τριπλός ρόλος του/της μέντορα
Κατά την ανάπτυξη της επιχειρηματικής ιδέας, οι μέντορες λειτουργούν τρισδιάστατα:
- Υποστήριξη επιχείρησης και σταδιοδρομίας
Το πρώτο είδος υποστήριξης είναι η πληροφόρηση: το mentoring βασίζεται στην υπόθεση ότι οι νεοσύστατες επιχειρήσεις στερούνται γνώσεων και πόρων, επομένως ένας/μια μέντορας μπορεί να τις συμβουλεύσει να σχεδιάσουν τη σωστή στρατηγική, είτε στο μάρκετινγκ, στην ανάπτυξη προϊόντων ή στην οικονομική ανάλυση. Οι εκπαιδευόμενοι/ες, από την άλλη πλευρά, αναφέρουν ότι μία από τις δραστηριότητες από τις οποίες λαμβάνουν τα περισσότερα οφέλη είναι η πρόσβαση στα δίκτυα των μεντόρων. Η υποστήριξη επιχείρησης και σταδιοδρομίας είναι χρήσιμη κατά τα πρώτα χρόνια της επιχείρησης, όταν ο/η εκπαιδευόμενος/η χρειάζεται βοήθεια για να βελτιώσει την αρχική ιδέα, το προϊόν, να κατανοήσει καλύτερα την αγορά και να μάθει οικονομικά θέματα.
- Ψυχολογική υποστήριξη
Ο/Η μέντορας βοηθά τόσο σε επιχειρηματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Ο/Η μέντορας βοηθά τον/την επιχειρηματία να κατανοήσει καλύτερα τις φιλοδοξίες, τους στόχους και τα όρια των εκπαιδευόμενων και βοηθά στην αναγνώριση της σωστής κατεύθυνσης που πρέπει να ακολουθηθεί στην επιχειρηματική καριέρα. Ο/Η μέντορας καθησυχάζει τον/την εκπαιδευόμενο/η σε δύσκολες στιγμές ή/και τον/την παρακινεί να αποκτήσει ανθεκτικότητα. Θέτει τις σωστές ερωτήσεις βοηθώντας στην καλύτερη αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων και αναγνωρίζει την προκατάληψη της αισιοδοξίας που ηρεμεί τους/τις εκπαιδευόμενους/ες και τους/τις βοηθά να έχουν μια πιο ρεαλιστική νοοτροπία.
- Ως πρότυπο
Συχνά ο/η μέντορας λειτουργεί ως πρότυπο λόγω της εμπειρίας του/της. Οι εκπαιδευόμενοι/ες μπορούν να αναπτύξουν μια νοοτροπία που θα τους βοηθήσει να επιτύχουν καλύτερα τους στόχους τους. Η λειτουργία του προτύπου θεωρείται από τα πλέον σημαντική επειδή παρέχει αξίες και τυπικά χαρακτηριστικά του επιχειρηματικού κόσμου. Ο/Η εκπαιδευόμενος/η, χάρη στην πορεία του μέντορά του/της, αναγνωρίζει ότι ο δρόμος του/της είναι εφικτός και προσιτός.
Για έναν/μια μέντορα, είναι σημαντικό να κατανοεί και να αναγνωρίζει τις δεξιότητες και τις ικανότητες των εκπαιδευόμενων στις διαδικασίες εκκίνησης μιας νεοσύστατης επιχείρησης, προκειμένου να γνωρίζει πώς να αντιμετωπίζει τις συνεδρίες τους. Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά για τη δημιουργία μιας καλής διαδρομής του mentoring:
- Νοοτροπία ανάπτυξης
Σημαίνει την αναγνώριση ότι οι δεξιότητες για να γίνει κάποιος/α επιχειρηματίας μπορούν να αποκτηθούν με την πάροδο του χρόνου. Είναι, λοιπόν, το αντίθετο από την πεποίθηση ότι τα δώρα είναι έμφυτα. Έχοντας αυτό το είδος νοοτροπίας σας βοηθά να αποδεχτείτε την κριτική, να χειριστείτε μέτωπα, να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης σας και να κάνετε τις συμβουλές που σας παρέχονται πράξη. Ο/Η εκπαιδευόμενος/η πρέπει να ενδιαφέρεται και να κάνει ερωτήσεις και πρέπει να αναγνωρίζει ότι η πρόοδός του/της προέρχεται από τη δική του/της προσπάθεια και όχι μόνο από τον/την μέντορα.
- Δυνατότητα καθοδήγησης
Η αλληλεπίδραση μεταξύ μέντορα και εκπαιδευόμενου/ης είναι θεμελιώδης, επομένως ο/η εκπαιδευόμενος/η πρέπει να είναι ένα άτομο ανοιχτό και όχι αγενές, «παντογνώστης» ή με θράσος. Σε αυτή την περίπτωση, η σχέση θα αποτύχει και ο/η εκπαιδευόμενος/η δεν θα ακολουθήσει τις συμβουλές του/της μέντορα. Ως εκ τούτου, οι εκπαιδευόμενοι/ες θα πρέπει να είναι σε θέση να μετατρέψουν την κριτική σε ευκαιρίες ανάπτυξης.
- Προσέγγιση
Ο/Η εκπαιδευόμενος/η που, γενικά, αντιμετωπίζει το μονοπάτι και τις προκλήσεις με αισιοδοξία είναι συνήθως αυτός/ή που θα έχει τη μεγαλύτερη επιτυχία. Το να κυριαρχείται από αρνητικά συναισθήματα έρχεται σε αντίθεση με την ανάπτυξη και την αλλαγή που θα αντιμετωπίσει ένας/μια νέος/α επιχειρηματίας. Επιπλέον, η αυτό-αποκάλυψη βοηθά τον/την νέο/α επιχειρηματία να χτίσει μια επιτυχημένη σχέση με τον μέντορά του/της.
Επομένως, για να γίνει κάποιος/α επιχειρηματίας, είναι σημαντικό να έχει την υποστήριξη από έναν/μια μέντορα. Σύμφωνα με έρευνα της Nesta, οι φοιτητές σε Πανεπιστήμια που υποστηρίζονται από μέντορα είναι πιο πιθανό να δημιουργήσουν μια επιχείρηση. Αυτού του είδους τα προγράμματα είναι πολύ σημαντικά για την οικοδόμηση μιας επιχειρηματικής νοοτροπίας και χρειάζονται σε κάθε στάδιο της ζωής, συμπεριλαμβανομένου του σχολείου, του πανεπιστημίου, καθώς και σε ένα πιο ώριμο στάδιο της ζωής.
